δυό κόσμοι

Καλά όλα αυτά με τα αυτοκίνητα και τα πάρκινγκ, με τα τραπεζάκια και τα υπόλοιπα που ενοχλούν μια μεγάλη μερίδα συγκατοίκων μου εντός των τειχών, τα σοβαρά όμως προβλήματα της Παλιάς Πόλης είναι άλλα. Είναι περισσότερο κοινωνικά, έχουν να κάνουν με μια έναν κόσμο που προσπαθεί να ζήσει σε ένα μέρος όπου δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις για την ζωή που κάνουν οι υπόλοιποι Ροδίτες. Είναι άλλη μια γκετοποιημένη περιοχή λοιπόν η Παλιά Πόλη; Υπάρχουν ομοιότητες με την Μέγγαβλη (Αγ. Αποστόλους) την Κολονιάλε, την Καζέρμα, με την Ηλιούπολη, με τα λαϊκά του Ροδινιού;

Το παράξενο είναι πως η νέα γενιά έχει σχεδόν εξαφανιστεί από τα τείχη. Όταν πήγαινα σχολείο, στο Τούρκικο στο Ρολόι, θυμάμαι την περιοχή ολόκληρη να σφύζει από παιδικούς ήχους. Είχα μια ζωντανή γειτονιά, που μαζευόμασταν 15-20 παιδιά μόνο σε 4-5 στενά και παίζαμε από το πρωί ως το βράδυ. Τώρα, υπάρχει ένα μικρό σχολείο στον Αγ. Παντελεήμονα και τα υπόλοιπα λιγοστά παιδιά στην Ακαδημία ή στην Καπνοβιομηχανία.

Η τάση εγκατάλειψης των τειχών έγινε περισσότερο δραματική, όταν φτιάχτηκαν οι εργατικές κατοικίες στους Αγίους Αποστόλους, όπου πολλοί άνθρωποι θέλησαν να φύγουν από τα άνηλια ετοιμόρροπα των στενών και να πάνε σε ένα καινούργιο σπίτι, ενώ κάποιοι άλλοι είχαν την δυνατότητα να αγοράσουν σε μια "καλύτερη" περιοχή (εμείς πχ είχαμε πάει για αρχή στην Στ. Καζούλη και μετά στο Ροδίνι, αλλά λόγω γιαγιάς, η Παλιά Πόλη ήταν καθημερινή επίσκεψή). Έτσι κάποια σπίτια που θα είχαν την ευκαιρία να επισκευαστούν, έμειναν ερείπια για πάντα, κάποια στενά που κάποτε είχαν ζωή άδειασαν και το μόνο που έμεινε ήταν είτε οι ρομαντικοί ή αυτοί που δεν μπορούσαν να πάνε αλλού. Και μετά άλλαξε πάλι η κατάσταση.

Από το 90 και πέρα, κάποιοι μποέμ τύποι, κάποιοι Ιταλοί, Γερμανοί, Εγγλέζοι άρχισαν να αγοράζουν και να επισκευάζουν μερικά σπίτια για να μείνουν σε ένα μέρος που είχε ακόμα την γοητεία της Ανατολής και την ιστορία της Ευρώπης. Είχε ακόμα την ησυχία του χειμώνα και την ήρεμη καλοκαιρινή νύχτα. Είχε τις κλασσικές ταβέρνες τύπου Διόνυσσος, τα ψαράδικα, τα μικρά σουβλατζίδικα. Είχε ακόμα στοιχεία από την παλαιότερη κατάσταση, κουρεία, μικρομάγαζα, μπακάλικα, κρεοπωλεία, ραφτάδικα, υφασματάδικα, ποδήλατα (πόσες φορές το πήγα στον Φραντζή το ποδηλατάκι μου...). Είχαμε και φούρνους, που πηγαίναμε για τα κουλούρια με την γιαγιά, που παίρναμε το φαΐ την Κυριακή για ψήσιμο, που αγοράζαμε φρέσκο ψωμί στα δυο βήματα.

Υπάρχουν και οι άλλοι, που αγόραζαν δύο δυο τα σπίτια σε τιμές ευκαιρίας είτε γιατί κοιτούσαν μπροστά ή για να αποκτήσουν κάτι από το Μεσαιωνικό μεγαλείο της Πόλης. Κάποιοι έφτιαξαν και πισίνες ή ένωσαν δυο και τρία για να φτιάξουν ένα τεράστιο οίκημα, άρχισαν να δίνουν πολλά λεφτά για την επισκευή και την αγορά καλών σπιτιών. Και μετά ξεκίνησε η παράνοια. Οι τιμές πήγαν στα ύψη και παρέμειναν εκεί χωρίς τις υπόλοιπες προδιαγραφές. Βλέπεις ένα σπίτι ερείπιο 70 τμ με αυλή να κοστίζει 150-200 χιλιάρικα, ενώ θέλει τουλάχιστον άλλα 50 για επισκευή στην καλύτερη. Δεν έχει φως στο δρόμο, δεν έχει πρόσβαση, δεν έχει αποχετευτικό (άσχετα με τον αν το πληρώνουμε στον λογαριασμό της ΔΕΥΑΡ, που το θεωρώ μεγάλη απάτη...), αλλά κυριότερα δεν έχει πλέον την μαγεία του παρελθόντος, μόνο την υγρασία και τις μυρωδιές από τους υπονόμους.

Οι γέροι ή οι παλιοί κάτοικοι δεν έχουν τα φράγκα για να επισκευάζουν τα σπίτια τους, στις εξωφρενικές τιμές αλλά δεν έχουν και την διάθεση ούτε να τα ασπρίσουν πλέον. Μικρές κατοικίες των 25τμ, ακόμα φιλοξενούν δυο και τρεις και τέσσερις, με την πόρτα του δρόμου ανοικτή μιας και δεν υπάρχει παράθυρο. Για όσους ψάχνουν να νοικιάσουν κάτι άλλο εντός, οι τιμές είναι στα ύψη. Παρόλα αυτά, υπάρχουν ακόμα κάποιοι Ρόδίτες ή μη, που θέλουν να μείνουν στην Παλιά Πόλη. Θέλουν και απαιτούν όμως να μην πάει στράφι η επένδυσή τους. Απαιτούν από τον δήμο να τελειώσει επιτέλους με το αποχετευτικό, μετά από τόσα χρόνια, έχουν ανάγκη από κάποιο επιδοτούμενο πρόγραμμα να επισκευάσουν το σπίτι τους, να ξαναφτιάξουν τα ερείπια, να κερδίσουν λίγο χώρο ακόμα, να ξεστριμωχτούν από το σκοτάδι. Δεν είναι βιτρίνα όλη η Παλιά Πόλη, ερείπια είναι. Κάντε μια βόλτα στην Εβραϊκή, στην Κόκκινη Πόρτα, στον "κακόφημο" Άη Φανούρη και δείτε πως είναι εκεί η κατάσταση.

Η φτώχεια έχει και τις παρενέργειες της. Πόσοι και πόσοι παλιοί μου φίλοι, που παίζαμε μαζί στα σοκάκια πιτσιρίκια το 78 έχουν φύγει από τα ναρκωτικά.... Πόσοι αγωνίζονται ακόμα να ξεφύγουν, και τριγυρίζουν σκιές του εαυτού τους στα στενάκια. Πόσους βλέπω κάθε μέρα στις γωνίες να δίνουν και να παίρνουν, να εξαθλιώνονται αυτοί και οι οικογένειες τους ακόμα περισσότερο. Και δυστυχώς δεν είναι λίγοι. Είναι τεράστιο το πρόβλημα...

Και κάποιοι άλλοι νομίζουν πως όλα είναι ρόδινα. Πως το μόνο που πρέπει να τους νοιάζει είναι να πάει καλά η σαιζόν. Η Ρόδος προϋπήρχε των σαιζόν. Οι υποδομές για την ορθή ανάπτυξη μιας κοινωνίας δεν είναι μόνο οικονομικές. Χρειάζεται στήριξη ο κόσμος για να ξαναφτιάξει τα σπίτια του, να μην τα μετατρέπει όλα σε μπαρ και εστιατόρια, ούτως ή άλλως δεν υπάρχουν πλέον πελάτες για όλου, πρέπει να μπει στην διαδικασία να ξαναγυρίσει, να προσπαθήσει άλλη μια φορά να δώσει στα παιδιά του την εικόνα της παλιάς γειτονιάς που παίζαμε χωρίς φόβο τρελών μηχανακιών, με τα καλά και τα στραβά μιας άλλης εποχής. Όλη η Παλιά Πόλη είναι μια άλλη εποχή, χρειάζεται όμως τις σύγχρονες ανέσεις, καλαισθησία, φροντίδα για να γίνει τόπος κατοικίας του καθενός μας, όχι μόνο κάποιων ρομαντικών. Λιγοστεύουμε...

Αλήθεια, από τους πολιτικούς μας, ποιός μένει εντός των τειχών;